Opublikowano: 28/06/2022
Każdy z nas wie, z czym wiąże się burza. Oprócz błyskawic i grzmotów najczęściej pojawia się też deszcz i mocny, porywisty wiatr. Czasami występuje gradobicie, które może nieść za sobą poważne skutki, odczuwalne zwłaszcza przez rolników. Burza należy do niebezpiecznych zjawisk atmosferycznych, jak więc możemy się przed nią ochronić?
Spis treści
Jest kilka rzeczy, które powinniśmy zrobić, słysząc odgłosy nadciągającej burzy. Po pierwsze, warto zamknąć wszystkie okna i drzwi, aby piorun nie wdarł się do środka i nie zrobił nam krzywdy. Jest to możliwe szczególnie wtedy, gdy w domu panuje przeciąg. W tym miejscu warto też wspomnieć o zabezpieczeniu (lub schowaniu) luźnych przedmiotów, które trzymamy na balkonie lub w ogrodzie, aby nie zostały one porwane przez wiatr.
Po drugie, nie powinniśmy korzystać z żadnych urządzeń elektrycznych. Najbezpieczniejszym wyjściem jest odłączenie od zasilania wszystkich takich sprzętów. W telefonie komórkowym na czas trwania burzy najlepiej włączyć tryb samolotowy. Poza tym należy zwrócić uwagę na wszelkie metalowe przedmioty, które znajdują się wokół nas i starać się ich nie dotykać, ponieważ mogą one przewodzić prąd.
W dłuższej perspektywie warto zastanowić się nad zamontowaniem instalacji odgromowej, o której potocznie mówimy „piorunochron”. Wbrew pozorom nie jest to wcale skomplikowane – wystarczy zamontować specjalne metalowe kable na dachu budynku. W razie uderzenia pioruna w budynek, możemy mieć pewność, że odprowadzą one energię do ziemi. Pamiętajmy jednak, żeby nie robić tego samodzielnie, tylko poprosić o pomoc specjalistę. W ten sposób unikniemy możliwego wypadku, jaki może się przydarzyć w przypadku niewłaściwej instalacji.
Kolejnym aspektem do rozważenia w kontekście ochrony przed burzą są dostępne na rynku ograniczniki przepięć. Pełnią one ważną funkcję w instalacji elektrycznej – zapobiegają przepięciom urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przepięciem nazywamy nagły wzrost napięcia prądu. Warto wiedzieć, że takie przepięcia powstają nie tylko wskutek wyładowań atmosferycznych, często bywają efektem awarii sieci elektroenergetycznej.
Pokrewnym rozwiązaniem są listwy antyprzepięciowe, które zapewniają ochronę przed spaleniem urządzeniom elektrycznym podpiętym do gniazda.
Trzeba też pamiętać, że niektóre zewnętrzne elementy, do których należy np. antena telewizyjna, zwiększają ryzyko, jakim jest uderzenie pioruna w budynek.
Warto również przygotować latarkę lub inne źródła światła w razie, gdyby wystąpiły przerwy w dostawie prądu.
Ostatnią rzeczą, jaką należy wymienić w kwestii ochrony domu przed burzą jest wykupienie dodatkowego ubezpieczenia od burz i nawałnic. Może nas to ochronić przed skutkami, jakie niosą za sobą gwałtowne burze, które w ostatnich latach bywają naprawdę nieprzewidywalne. Tego typu polisa najczęściej stanowi ochronę przed konkretnymi zdarzeniami, jakich możemy się spodziewać w związku z występowaniem silnych wyładowań atmosferycznych, np. uderzenie pioruna, gwałtowne opady deszczu, upadek drzewa, opady gradu lub pożar wywołany wskutek uderzenia pioruna.
Jeżeli przebywamy w samochodzie, wtedy najlepszym wyjściem będzie pozostanie w jego wnętrzu. Gdyby nawet piorun trafił w samochód, to i tak w środku pojazdu będziemy bezpieczniejsi niż na zewnątrz, ponieważ ochroni nas jego karoseria.
Należy oczywiście dopilnować, aby nie parkować w zagrożonych miejscach, czyli m.in. pod drzewami, zwisającymi gałęziami itd.
Podczas wyładowań atmosferycznych najbezpieczniej jest przebywać w budynku, nie zawsze jednak mamy taką możliwość. Co w takim razie możemy zrobić, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo, znajdując się na zewnątrz?
W pierwszej kolejności powinniśmy poszukać bezpiecznego schronienia, w tym celu najlepiej udać się do najbliższego budynku, jeśli istnieje taki w okolicy. Koniecznie unikajmy przebywania na otwartej przestrzeni. Równie istotne jest, aby nie próbować się chronić pod drzewami, ponieważ mogą być one bardzo wysokie, co zwiększa prawdopodobieństwo uderzenia pioruna.
Jeśli jednak nie mamy możliwości schronienia i musimy zostać na otwartej przestrzeni, wtedy w miarę możliwości powinniśmy poszukać jakiegoś obniżenia terenu. Następnie kucamy ze złączonymi nogami, co w przypadku uderzenia pioruna pozwoli nam uniknąć przepływu prądu pomiędzy stopami. Podobnie wygląda sytuacja w momencie, gdy odczuwamy w powietrzu przepływające ładunki elektryczne – bez wahania należy wtedy przykucnąć.
W sytuacji, gdy niesiemy parasol lub jakiś sprzęt, chociażby kijki trekkingowe, należy je położyć na ziemi (koniecznie płasko), a sami przykucamy. Jeśli mamy ze sobą rower, powinniśmy go położyć w odległości kilku metrów od siebie.
W przypadku, gdy znajdujemy się w grupie ludzi, wskazane jest rozproszenie się. Najlepiej zachować odstęp ok. kilkudziesięciu metrów od drugiej osoby. Dzięki temu znajdzie się ktoś, kto będzie w stanie udzielić pomocy, jeśli któraś z osób zostanie porażona piorunem.
Ostatnia ważna kwestia to absolutny zakaz biegania w czasie burzy. Jest to kolejna czynność, która zwiększa możliwość porażenia piorunem (ze względu na duże kroki, jakie wtedy stawiamy).
Burza może nas zaskoczyć również podczas pływania czy uprawiania innych sportów wodnych. Słysząc, że się zbliża, należy niezwłocznie wyjść z wody i oddalić się od brzegu. W następnej kolejności możliwie najszybciej powinniśmy znaleźć bezpieczne schronienie.
W przypadku, gdy wędkujemy, należy złożyć wędki wraz z całym sprzętem, a następnie położyć się na ziemi. Większość wędek zrobionych jest z włókna węglowego, które jest bardzo niebezpieczne ze względu na przewodnictwo prądu. W żadnym wypadku nie wolno stawiać wędki na sztorc. Jeśli znajdujemy się na łodzi, powinniśmy jak najprędzej przypłynąć do brzegu, a następnie szukać jakiegoś schronienia.
Musimy pamiętać, że woda należy do przewodników prądu elektrycznego, jest więc bardzo niebezpieczna podczas wyładowań atmosferycznych. Mówimy o dwóch możliwościach porażenia, do których należą:
Pogoda bywa zmienna, co wiąże się z tym, że w każdym miejscu może zaskoczyć nas burza. Jednakże w górach wyładowania atmosferyczne są wyjątkowo niebezpieczne. Niektórzy mylnie uważają, że uderzenie pioruna możliwe jest tylko na szczycie. Prawdą jest jednak, że na szczytach występuje największe zagrożenie tym zjawiskiem. Dlatego też podczas górskich wypraw warto monitorować pogodę na bieżąco, aby zareagować odpowiednio wcześniej.
Jeśli zorientujemy się, że nadchodzi burza, powinniśmy najbliższym szlakiem zejść w dolinę. To bardzo ważne, aby najszybciej jak to możliwe opuścić szczyt lub zbocze, na którym aktualnie się znajdujemy.
Podczas burzy w górach należy pamiętać, aby:
W związku z tym na początek powinniśmy się po prostu zabezpieczyć przed deszczem, aby nie wychłodzić naszego ciała. Następnie można usiąść na plecaku z podkurczonymi nogami, zwijając się w kłębek.
Bardzo istotną kwestią, o której nie można zapominać, jest rozdzielenie się, jeśli wędrujemy w grupie. Dzięki temu ktoś będzie w stanie wezwać pomoc w przypadku, gdy któryś z towarzyszy zostanie porażony piorunem.
Jest to dość proste do obliczenia – trzeba tylko uwzględnić czas, jaki minie pomiędzy błyskiem a grzmotem. Wystarczy pamiętać, że 1 sekunda to odległość ok. 340 metrów (zgodnie z prędkością rozchodzenia się dźwięku).
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przestrzega, aby w trakcie burzy naprawdę zwracać uwagę na sekundy dzielące błysk od grzmotu. Dobrze byłoby zapamiętać, że im krótszy jest ten czas, tym bliżej nas znajduje się obecnie burza. Jeśli więc usłyszymy grzmot po ok. 3 sekundach, to możemy być pewni, że burza jest już naprawdę niedaleko.
Tak naprawdę możemy poczuć się bezpiecznie dopiero w chwili, gdy od usłyszenia ostatniego grzmotu lub zobaczenia błysku minęło 30 minut.
Do najczęściej występujących objawów spowodowanych porażeniem pioruna należą:
Warto pamiętać, że występowanie poszczególnych skutków jest zależne od różnych czynników. Należą do nich m.in. natężenie prądu elektrycznego (przepływającego przez piorun) oraz sposób, w jaki dana osoba została porażona.