Opublikowano: 17/12/2021
W poprzednich artykułach wspominaliśmy już nieco o tym, w jaki sposób funkcjonuje cała instalacja odgromowa i dlaczego jest tak ważna. Nigdy jednak nie skupiliśmy się na szczegółach. Dlatego też z poniższego tekstu dowiesz się trochę więcej – jak działa piorunochron oraz ile zapłacisz za zainstalowanie go na dachu swojego domu.
Spis treści
Piorunochron to wbrew pozorom nie taki nowy wynalazek. Pierwsze wzmianki na jego temat (a właściwie jego prototypu) pojawiły się wiele lat temu.
W tym miejscu należy wspomnieć o osobie, która zapisała się na kartach historii ze względu na swoje dokonania. Mowa tutaj o Benjaminie Franklinie – znanym amerykańskim uczonym, a zarazem jednym z ojców-założycieli Stanów Zjednoczonych.
W dzieciństwie uwielbiał książki, więc jego ojciec zdecydował, że zrobi z niego drukarza. Następnie w ciągu wielu lat swoich badań i fascynacji przyrodą, zaczął on zgłębiać temat elektryczności atmosferycznej. Do tego stopnia go to zafascynowało, że w wieku 42 lat postanowił całkowicie zrezygnować z drukarstwa na rzecz nauk przyrodniczych.
Kilka lat później podjął próbę przejęcia atmosferycznej elektryczności za pomocą żelaznego pręta. Kazał go zamontować na dachu budynku, w którym sam mieszkał. Jego testy odniosły sukces, ponieważ pręt zadziałał. Później zainstalowano piorunochron również na dachu Akademii Filadelfijskiej, której założycielem był Franklin. Na przestrzeni 30 lat zostały one zamontowane w sumie na ponad 400 budynkach w samej Filadelfii.
Ostatecznie Benjamin Franklin został uznany za wynalazcę piorunochronu. Wydarzenie to miało miejsce w 1752 r., czyli jeszcze w XVIII wieku.
Dzięki temu osiągnięciu zyskał on uznanie w środowisku naukowym oraz jednocześnie potępienie w oczach Kościoła. Do tej pory burze i pioruny odstraszano poprzez uderzanie w dzwony kościelne, dlatego pomysł Franklina nie przypadł do gustu części społeczeństwa.
Co ciekawe, pierwszy piorunochron w Polsce pojawił się na Ratuszu w Rawiczu w 1783 r. Niedługo po tym zainstalowano piorunochron również na Zamku Królewskim w Warszawie (za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego). Natomiast w 1777 r. pojawił się pierwszy polski podręcznik dotyczący elektrotechniki, który przedstawiał m.in. porady dotyczące montażu piorunochronu.
Przeczytaj: Ochrona odgromowa instalacji fotowoltaicznych
Najprostszy piorunochron to metalowy pręt o określonej średnicy, który montujemy na szczycie dachu. Ważne, aby znajdował się w jego najwyższym punkcie, ponieważ piorun szuka jak najkrótszej drogi, aby dostać się na ziemię, wybierając najwyższe obiekty w okolicy.
Piorunochron zabezpiecza nie tylko budynek, ale również jego mieszkańców oraz znajdujące się w nim sprzęty (podpięte do zasilania). Natężenie prądu w piorunie może osiągać od kilkunastu tysięcy amperów do kilkuset. Taka siła mogłaby przynieść ogromne szkody nie tylko sprzętom i instalacji elektrycznej, ale przede wszystkim jego mieszkańcom.
Współczesne piorunochrony składają się z kilku kluczowych elementów, wśród których możemy wymienić:
Z technicznego punktu widzenia wygląda to następująco: w chwili, gdy nastąpi wyładowanie elektryczne, czyli piorun uderzy w system odgromowy, to właśnie zwód przejmuje ładunek elektryczny. W dalszej kolejności prąd przebywa drogę od przewodów odprowadzających do przewodu uziemiającego, aby trafić do uziomu znajdującego się w ziemi. Tak przebiega rozładowanie ładunku elektrycznego w sposób gwarantujący bezpieczeństwo nie tylko ludzi, ale również budynku i terenu wokół niego.
Warto zauważyć, że od czasu odkrycia piorunochronu urządzenie to nie przeszło drastycznej modernizacji, co w przypadku wynalazków zdarza się niezwykle rzadko.
Dowiedz się więcej: Instalacja odgromowa na dachu płaskim
Zasada działania piorunochronu jest bardzo prosta. Instalacja taka kieruje wyładowanie elektrostatyczne z dachu bezpośrednio pod powierzchnię ziemi z ominięciem konstrukcji budynku. Właściwa budowa instalacji odgromowej pozwala na skierowanie ładunków do gruntów, chroniąc zarówno ludzi, jak i mienia. Składniki odgromowej znajdujące się na powierzchni dachu mają za zadanie przechwycić uderzenia pioruna, a następnie przewodem odprowadzającym skierować tę energię do zbrojenia fundamentów budynków.
Istotne jest, aby zbrojenie było solidne i utworzone z materiałów o odpowiedniej przewodności. Tym elementem się łączy przewód odprowadzający, który prowadzony jest wzdłuż ścian zewnętrznych budynku, decydując o skuteczności omawianej metody ochrony. Instalacje odgromowe, oprócz swojego kluczowego zadania, poprawiają poziom bezpieczeństwa, stabilności oraz trwałość budynków, minimalizując ryzyko strat majątkowych oraz stwarzających niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ich mieszkańców.
Chyba nikogo nie trzeba przekonywać o tym, jak niebezpieczne bywają burze i towarzyszące im wyładowania atmosferyczne. Podobnie wygląda sytuacja ze skutkami, jakie mogą wystąpić po uderzeniu pioruna w budynki mieszkalne i nie tylko.
Jak pewnie się domyślacie, w przyrodzie nie ma jednego rodzaju pioruna, występuje odmian tego zjawiska. Wyróżniamy następujące typy piorunów:
Najniebezpieczniejszy jest ostatni rodzaj, czyli piorun kulisty. Zawsze potrafi znaleźć drogę do ziemi, nawet jeśli musi w tym celu wpaść przez okno z jednej strony budynku i wypaść z drugiej, zupełnie mu to nie przeszkadza.
Aktywne piorunochrony przypominają swoim wyglądem zwody pionowe. Ich głównymi elementami są głowica i maszt, na którym się ona znajduje. Jej zadaniem jest pobieranie energii z pola elektrycznego wydzielanego przez prekursory zastępujące powstałe wskutek naładowania chmur.
Jak działa piorunochron aktywny? Jego głowica zawiera w sobie urządzenie jonizujące, które wykorzystuje pole elektromagnetyczne, a dzięki temu znacznie wzrasta potencjał elektryczny na ostrzu. Ten kontrolowany proces inicjacji prekursora oddolnego sprawia, że piorunochron ochroni znacznie większy obszar niż tradycyjna instalacja odgromowa.
Producenci i dystrybutorzy ESE (Early Streamer Emission, czyli wczesnej emisji strimerów) przedstawiają to rozwiązanie jako innowacyjne i niezwykle efektywne. Czy na pewno tak jest? Specjaliści podają to w wątpliwość. Formalnie piorunochrony aktywne mają status okucia budowlanego i na tej podstawie zostały dopuszczone do sprzedaży. Między innymi z tego powodu nie spełniają wymagań norm ochrony odgromowej serii PN-EN 62305. Ponadto skuteczność ESE kwestionowana jest z powodu liczby przypadków wyładowań bezpośrednich w obiekty, które są chronione przez piorunochrony aktywne.
Jak wygląda instalacja takiego piorunochronu? Przede wszystkim nie zajmuje ona dużo czasu. Urządzenie zazwyczaj mocuje się do komina – warto też pamiętać, że powinno ono wystawać minimum 2 m ponad najwyższy punkt budynku. Maksymalny zasięg ochronny może sięgać nawet 80 m, przyjmując postać kopuły.
ESE może znaleźć się zarówno na nowo powstających budynkach, jak i tych stojących od dawna. Jeśli zdecydujemy się na montaż piorunochronu aktywnego, unikniemy konieczności rozprowadzania drutu po całym dachu, a w rezultacie uchronimy go przed potencjalnym uszkodzeniem dachówki.
Sprawdź: Instalacja odgromowa obiektów przemysłowych
Wiedząc już, czym jest piorunochron i z jakich elementów się składa, warto przyjrzeć się kolejnej kwestii – w jakim stopniu jest on obowiązkowy.
Wytyczne są jasne – właściciel domu jednorodzinnego musi zainstalować piorunochron w trzech głównych przypadkach:
Czy coś jeszcze może zmusić nas do zabezpieczenia domu instalacją odgromową? Tak, może to być np. umowa z ubezpieczycielem albo… zdrowy rozsądek!
Dzisiaj jednak montaż piorunochronu to standard w przypadku bloków, dowolnych obiektów użyteczności publicznej, np. szpitali, szkół, urzędów czy chociażby stacji benzynowych.
W przypadku uderzenia pioruna mieszkańcy domów jednorodzinnych mogą czuć się w miarę bezpiecznie, jeśli budynek, w którym mieszkają, znajduje się pod liniami wysokiego napięcia.
Po pierwsze musimy wziąć pod uwagę zastosowane materiały – oczywiście im lepsze i trwalsze, tym droższe. Jako doświadczeni fachowcy nie radzimy jednak inwestować w tańsze materiały. Zazwyczaj są one nie tylko mało skuteczne, ale również ich niska wytrzymałość na napięcie elektryczne sprawia, że cała instalacja może nie funkcjonować prawidłowo. Jednym słowem – korzystanie z najtańszych elementów nie gwarantuje bezpieczeństwa, a na tym powinno nam jednak zależeć najbardziej.
Ostateczna kwota oczywiście będzie uzależniona od kilku kluczowych czynników m.in.: wielkości budynku, użytych materiałów, warunków pracy, trudności montażu itd.
Na jakie koszty należy się więc przygotować? Prawdopodobnie będzie to wydatek rzędu kilkunastu tysięcy złotych. Czy to dużo? Jest to oczywiście pytanie względne, ale warto pomyśleć o tym, ile pieniędzy będziemy musieli wydać, jeśli w budynku dojdzie do pożaru spowodowanego uderzeniem pioruna. Czy na pewno warto ryzykować, biorąc pod uwagę fakt, że latem w Polsce wyładowania atmosferyczne zdarzają się na porządku dziennym.
Stosowanie piorunochronu może znacznie zmniejszyć ryzyko uszkodzenia elektroniki oraz innych elementów budynku w wyniku uderzenia pioruna. Ponadto, warto pamiętać, że koszt instalacji odgromowej jest niewielkim wydatkiem w porównaniu z kosztami naprawy uszkodzonego budynku czy elektroniki. Dlatego inwestycja w piorunochron jest warto rozważać zarówno przez właścicieli istniejących budynków, jak i inwestorów planujących budowę.
Nie musimy chyba tłumaczyć, dlaczego zaprojektowanie i zainstalowanie instalacji odgromowej należy powierzyć specjaliście. Kto, jeśli nie on, rozumie najlepiej, jak działa piorunochron?
Źle zaplanowana i wykonana instalacja może narazić przebywających w konkretnym budynku ludzi na niebezpieczeństwo. Ucierpieć może także sam budynek oraz sprzęty AGD i RTV, które znajdują się w jego wnętrzu.
Najważniejszym wyznacznikiem dobrej firmy montującej tego typu instalacje jest zapewnienie o dostarczeniu pełnej dokumentacji oraz metryki urządzenia piorunowego. Oczywiście takich dokumentów otrzymacie o wiele więcej, ale na te dwa warto zwrócić szczególną uwagę. Pamiętajcie też, że każdy z nich powinien być podpisany przez wykonawcę lub innego przedstawiciela firmy!
Warto wiedzieć: Dlaczego warto zainwestować w instalację odgromową?
Mamy nadzieję, że wiesz już, czym jest piorunochron, jak działa oraz z jakich elementów się składa. Naszym celem nie było zanudzenie Cię na śmierć niepotrzebnymi szczegółami. Bardziej zależało nam na przedstawieniu ogólnego zarysu tego, co powinien wiedzieć każdy, kto zastanawia się nad montażem instalacji odgromowej.
Uderzenie pioruna może przynieść tragiczne konsekwencje. Jeśli jednak zdecydujesz się zamontować instalację odgromową, zyskasz pewność, że Tobie i Twojej rodzinie nie stanie się nic złego. To samo dotyczy budynku, w którym przebywacie.
Zachęcamy do kontaktu z nami – chętnie przeanalizujemy Twoją sytuację i zaproponujemy najlepszą możliwą ochronę odgromową.
Czy wiesz, jak ważne jest odpowiednie zabezpieczenie Twojego budynku przed wyładowaniami atmosferycznymi? Błyskawice potrafią wywołać ogromne straty materialne oraz zagrozić życiu osób przebywających wewnątrz. Dlatego warto zainwestować w profesjonalne rozwiązania, które pozwolą Ci spać spokojnie w trakcie burzy. Rozwiązaniem tym jest ochrona odgromowa oferowana przez IZO-SKY.
Sprawdź naszą ofertę i przekonaj się, dlaczego firma IZO SKY to idealny partner dla Twoich potrzeb!